30 temmuz 2008. Richard Kelly''nin Donnie Darko''su üzerine yazdığım eleştirel bir yazı:

"çağımızda geçmiş yüzyılların bilmediği, kısa ömürlü bir yaratık yaşıyor. Sinemadan çıkmış insan. Gördüğü film ona birşeyleryapmış..." gibi bir yorum Donnie Darko için söylenebilir.. Sİnemadan çıktığımız o 5-10 dakika içinde gerçekten çok garip bir ruh haline bürünürüz. Algılarımız düşer, duyularımız, hislerimiz tuhaf bir hal alır. Kısacası, sinemanın bir büyü olduğunu hatırlatan o tuhaf duygu, Donnie Darko sonrası çok ama çok güçlüydü (benim için geçerli değil, bu filmi ilk kez divx görüntüsünde 6 sene önce izledim..) 26 yaşındaki Richard Kelly''nin ilk filmi olan Donnie Darko, baştan söyleyeyim, belki de Coen kardeşlerin Blood Simple''ından (1984) bu yana çekilmiş en iyi debut film.. Hatta en iyisi olduğunu bile söyleyebilirim. Film, fantazi, bilim kurgu, komedi, psikolojik gerilim, drama, gençlik filmi gibi bir çok janrı harmanlarken, çok sağlam bir dönem filmi özellikleri de taşımayı ihmal etmiyor. ''80 lerin atmosferini sunan film1988 yılında geçiyor. Filmin başına gelecek olursak, o unutulmaz açılış sahnesinden bahsetmemek olmaz. Lost Highway den bu yana en iyi açılış sahnesi olduğunu düşünüyorum.. Hatta "Killing Moon" şarkısıyla başlayan bisikletle dağdan aşağıya inme sahnesi bence en iyi açılış sahnesidir. Jake Gyllenhaal tarafından üstün bir başarıyla canlandırılmış filmin baş karakteri Donnie Darko''yu filmin açılışında bir dağın hemen eteğinde, yolun ortasında, hiç bilmediği bir yerde uyanırken görüyoruz. Film boyunca yüzünden eksik olmayacak olan ufak sırıtışı yaptıktan sonra bisiklete atlayıp Echo&The Bunnyman(Bunnymen olması ne kadar tuhaf dimi?) eşliğinde ve gider Donnie.

Bahçeden eve girişinde bşr De Palma kamerası gibi dolaşmaya başlar kamera; babayı yaprakları temizlerken, anneyi bir Stephen King romanı okurken, küçük kız kardeşi trambolinde zıplarken izleriz. Sahne slow motion/ağır çekim ile başlar ve normal zamanı yakalayana dek hızlanır. Hemen akabinde aileyi akşam yemeğinde izleriz, klasik Amerikan öğretilerinin öne çıktığı bu sahnede İce Storm yaklaşımı sezilebilir. Bir sitcom ailesindeki bütün karakterler mevcuttur: Kibirli baba, gergin anne, birbiriyle dalaşan iki çocuk ve espri kaynağı olabilecek saf küçük kız çocuk. Zaten film, Bush/Dukasis çekişmesi kadar 80''lerin sonundaki boşluk hissiyatının atmosferine bizi alır ve götürür.. Bu sırada Donnie Frank''i içeren gündüz düşleri görmeye devam ediyor ve okulu su basmasına sebep olmak, ev kundaklamak gibi hobilerle zaman geçiriyor. Zamanda yolculuk temasına bulaşacak olan film, Geleceğe Dönüş serisindeki metafizik ve fizik unsurlarına 2. dereceden akraba kalarak, "herşeyin şimdi olduğu" bir zaman sistemini kabul ediyor. Kolay çözülmeyen senaryosu ve süpriz konusuyla David Lynch filmlerine benzetiyorum ben çünkü LYnch gibi zamanı ve ölümü dışlamıştır. özellikle ölümü öyle bir dışlamıştır ki bunu çözmek için filmi en az 2 kere izlemek gerekir diye düşünmekteyim. Zaten film gerçek hayat üzerinden neredeyse hiç ilham kaynağı almıyor; tamamen sinema tarihinden besleniyor. O lise ortamları, bakımlı çimlere sahip yan yana dizili muse klibindeki evleri anımsatan beyaz Amerikan evleri, mahallenin garip ve mistik yaşlısı(grandma Death-ölüm nine), B tipi filmler gösteren sineması, yoları caddeleri ile film tamamıyla bir film kültürü üzerine inşa ediliyor, en çok da korku sineması tarihi üzerine.. Filmsel görüntüdeki zamanın akışı ile oynanması Donnie Darko''nun bir çok sahnesinde karşımıza çıkar. Ritm anlayışı ile oynamak dışında film içinde birden hızlı bir paralel kurguya geçen Kelly bazı çok önemli sahneleri bu teknikle iyice yüceltiyor. Donnie''nin ilaçlarını içtikten sonra Frank''le arasında olanlar veya "Notorious" şarkısı eşliğinde verilen küçük kız kardeşinin gösterisi Sparkle Motion ve aynı anda Donnie''nin Jim Cunningham''ın evini kundaklayışının verilişi buna en uygun örneklerdir. İki farklı olay adeta iç içe verilir ve müzik her zaman ön plandadır. Donnie''nin yüzündeki o şeytansı ifadenin etkileyiciliği iyice artar bu sayede.. Bu kundaklama olayından hemen önce sinemada geçen diyalog da unutulur gibi değildir. Donnie Frank''e neden o aptal tavşan kostümünü giydiğini sorar. Frank''te Donnie''ye neden o aptal insan kostümünü giydiğini sorarak cevap verir. Bir başka unutulmaz diyalog da "Åzirinler ve Åzirinlerin seks hayatı" üstüne yapılmış çözümlemeler olarak sayılabilir. bu diyalog şöyledir(orjinali):

"Smurfs are asexual. they don''t even have.reproductive organs under. those little white pants. That''s what''s so illogical, you know, about being a smurf.what''s the point of living if you don''t have a dick?"

Fİlm bir kahramanlık hikayesinden ziyade tam anlamıyla bir anti-kahramanlık hikayesi. Filmin ismi de çizgi roman ismi gibi. Zaten filmde de buna gondermeler var. Kelly aynı zamanda Salvador Dali ve Escher''den çok etkileniyor. Fakat filme gelince, Kelly sadece tek bir noktaya iaşret ediyor = "12 Monkeys" Ancak Donnie Darko, 12 Maymun''un umutsuz ve solgun atmosferi düşünüldüğünde Gilliam''ın soyut mekanlarından uzak gözüküyor. Darko, salt hayal gücü yerine film kültüründen de beslendiği için bir anlamda Spielberg ve Zemeckis ile Gilliam''ın ortasında bir yerlerde konuşlanıyor. Filmin internet sitesi de kendi açımdan, gördüğüm en karışık ve güzel web sitesi... www.donniedarko.com

Son olarak "herkes yalnız ölür!.."

[Kategorize Etme] içinden çıktı